Zaskórniki to jedna z najczęstszych niedoskonałości skóry, która dotyka zarówno nastolatków, jak i osoby dorosłe. Choć są często utożsamiane z trądzikiem młodzieńczym, mogą pojawić się niezależnie od wieku, płci czy rodzaju skóry. Uciążliwe, widoczne na pierwszy rzut oka, często trudne do usunięcia – zaskórniki stanowią powód frustracji dla wielu osób dbających o wygląd cery. W niniejszym artykule przedstawiamy, czym są zaskórniki, jakie są ich rodzaje, przyczyny powstawania oraz skuteczne metody profilaktyki i leczenia.
Czym właściwie są zaskórniki?
Zaskórniki to zmiany skórne powstające w wyniku zaczopowania ujścia mieszka włosowego przez sebum, martwe komórki naskórka oraz zanieczyszczenia. Gdy ujście pora pozostaje zamknięte, powstają tzw. zaskórniki zamknięte, które wyglądają jak drobne białe grudki pod powierzchnią skóry. Gdy natomiast pory są otwarte, masa łojowo-keratynowa ma kontakt z powietrzem i utlenia się, co nadaje jej charakterystyczny ciemny kolor – to właśnie zaskórniki otwarte, zwane potocznie wągrami.
Główne przyczyny powstawania zaskórników
Do powstawania zaskórników prowadzi szereg czynników, z których najczęstsze to:
-
Nadmierne wydzielanie sebum – typowe dla cery tłustej i mieszanej, szczególnie w okresie dojrzewania i przy zaburzeniach hormonalnych.
-
Nieprawidłowe złuszczanie naskórka – martwe komórki gromadzą się na powierzchni skóry, blokując ujścia gruczołów łojowych.
-
Zanieczyszczenia i makijaż – niedokładne oczyszczanie twarzy z resztek kosmetyków i brudu prowadzi do zatkania porów.
-
Stosowanie nieodpowiednich kosmetyków – produkty komedogenne, zawierające np. oleje mineralne, mogą nasilać problem.
-
Czynniki hormonalne – zmiany hormonalne, np. podczas menstruacji, ciąży czy terapii hormonalnej, wpływają na aktywność gruczołów łojowych.
Rodzaje zaskórników – jak je rozpoznać?
W dermatologii wyróżnia się kilka rodzajów zaskórników:
-
Zaskórniki otwarte (wągry) – ciemne punkciki widoczne gołym okiem, najczęściej na nosie, brodzie i czole.
-
Zaskórniki zamknięte – białe lub cieliste grudki pod skórą, które rzadziej ulegają zapaleniu, ale są trudniejsze do usunięcia.
-
Mikrozaskórniki – niewidoczne gołym okiem początki zaskórników, które mogą przekształcić się w formy otwarte lub zamknięte.
Jak skutecznie zapobiegać zaskórnikom?
Profilaktyka jest kluczowa w walce z zaskórnikami. Najważniejsze zasady to:
-
Codzienne oczyszczanie skóry – najlepiej dwa razy dziennie, przy użyciu łagodnych, niekomedogennych środków myjących.
-
Złuszczanie martwego naskórka – stosowanie peelingów enzymatycznych lub kwasów (np. BHA, AHA) wspomaga odblokowywanie porów.
-
Nawilżanie skóry – nawet cera tłusta potrzebuje odpowiedniego nawodnienia, by ograniczyć nadprodukcję sebum.
-
Ochrona przeciwsłoneczna – promieniowanie UV może pogarszać stan skóry, powodując pogrubienie naskórka i nasilenie problemu zaskórników.
Skuteczne metody leczenia
W zależności od rodzaju i nasilenia zaskórników, można sięgnąć po różne metody leczenia:
-
Kosmetyki z retinoidami – działają złuszczająco, regulują pracę gruczołów łojowych i przeciwdziałają tworzeniu się zaskórników.
-
Preparaty z kwasem salicylowym (BHA) – wnikają w głąb porów, rozpuszczając zanieczyszczenia i sebum.
-
Zabiegi kosmetyczne – takie jak oczyszczanie manualne, mikrodermabrazja, peelingi chemiczne czy oczyszczanie wodorowe.
-
Leczenie dermatologiczne – w trudnych przypadkach dermatolog może zalecić doustne leki (np. izotretynoinę) lub silniejsze preparaty zewnętrzne na receptę.
Czego unikać, by nie pogorszyć sytuacji?
Wiele osób popełnia błędy, które mogą nasilić problem zaskórników. Do najczęstszych należą:
-
Wyciskanie zmian – może prowadzić do stanu zapalnego, powstawania blizn lub rozsiewania bakterii.
-
Zbyt agresywna pielęgnacja – nadmierne złuszczanie czy stosowanie mocnych kosmetyków drażniących może uszkodzić barierę ochronną skóry.
-
Brak konsekwencji w pielęgnacji – zaskórniki nie znikają po jednym dniu; regularność i cierpliwość są kluczowe.
